(تاريخچه انقلاب اسلامي ايران)

 

انقلاب در لغت بمعني دگرگوني است، و آن عبارت است از قيام اكثريت مردم يك جامعه عليه حكومت يك كشور، قيام امري غريزي است كه ملتي وقتي شئونات خود را در خطر ديد قيام ميكند و تاريخ جامعه خود را تغير ميدهد و انقلاب اسلامي ايران از اين نوع بود كه وقتي اخالقيات و شئونات مذهبي تهديد اين قيام بوجود آمد، ريشه انقلاب اسلامي ايران را بايستي از سالهاي بسيار قبل مورد برسي قرار داد.

كودتاي 28 مرداد 1332 ، رفراندم انقلاب سفيد 1341 و جزء آنها، اما آنچه به شعله ور شدن اين انقلاب دامن زد احياي كاپيتولاسيون⁽¹⁾ در ايران بود.و بدنبال آن امام خميني (ره) به افشاء ماهيت خيانتكارانه اين موضوع و رژيم پرداختند.

قيام 15 خرداد سال 1342 و بدنبال آن تبعيد امام سرآغاز اوج مخالفتهاي مردم با اعمال خيانتكارانه رژيم وقت بود كه موقتاً سركوب گرديد اما هماننده آتش زير خاكستر ماند تا اينكه در سال 1356 اعتراضات مردم شدت گرفت و در 22 بهمن به پيروزي منجر شد.رشد فزاينده فسادهاي اخلاقي و اجتماعي مردم را به تنگ آورد، قيام 19 دي ماه مردم قم در اعتراض به مقاله اي توهين آميز در يكي از نشريات پر تيتراژ و كشتار بيرحمانه رژيم و بدنبال آن قيام مردم تبريز در 29 بهمن 56 و سرايت آن به ساير شهرها موج عظيم اعتراضات و قيام هاي مردمي را بدنبال داشت.

 

( روزشمار انقلاب در سال1357)

 

4 شهريور: استعفاي دولت آموزگار و انتصاب شريف امامي به نخست وزيري.

5 شهريور: تغيير تاريخ شاهنشاهي به تاريخ هجري شمسي.

13 شهريور: راهپيمايي ميليوني مردم تهران در اعتراض به اعمال رژيم.

17 شهريور: كشتار بيرحمانه مردم در ميدان شهدا.

1 مهر: اعتصاب روزنامه نگاران جهت كسب آزادي.

3 مهر: انحلال تشكيلات حزب رستاخيز.

13 مهر: حركت امام از نجف اشرف به سوي كويت و سپس بطرف پاريس.

14مهر: ورود امام خميني(ره) به پاريس و اقامت در نوفل لوشاتو.

3 آبان: آزادي 1126 زنداني سياسي بر اثر فشارهاي روزافزون توده هاي مردمي.

9آبان: قطع صدور نفت ايران به خارج.

13 آبان: حوادث خونين دانشگاه تهران، مقدمه تعويض نخست وزير.

15 آبان: استعفاي دولت شريف امامي و روي كار آمدن دولت نظامي ازهاري.

11 آذر:(اول محرم) راهپيمائي ها و اعتراضات ميليوني مردم و كشتار بيرحمانه آنان(حدود 3000 شهيد).

20 آذر:(عاشورا) راه پيمائي 20 ميليوني مردم در اعتراض به اعمال رژيم و خواستار استقرار حكومت جمهوري اسلامي.

12 دي: جايگزيني شاهپور بختيار بجاي ازهاري.

18 دي: تشكيل شوراي سلطنت.

26 دي: خروج شاه از كشور.

12 بهمن: ورود امام به ميهن، آغاز دهه فجر، برپايي بزرگترين استقبال تاريخ.

16 بهمن: تعيين دولت موقت از سوي امام با نخست وزيري مهندس بازرگان.

22 بهمن: سرنگوني حكومت 2500 سال شاهنشاهي و آغاز حكومت اسلامي.

 

 ( مشاهيرانقلاب اسلامي ايران )

 

اگر بخواهيم تمام مشاهير را در اين بخش توضيح دهيم،امري غير ممكن خواهد بود و در واقع بايد شرح حال تمام مردم مسلمان ايران نوشته شود،چه به قول امام خميني (ره) رهبر ما ان كودك 12 ساله اي است كه نارنجك به خود بست و خود را در زير تانك دشمن انداخت.

در اين بخش به شرح حال مشاهير انقلاب اسلامي ايران ميپردازيم.( زمان مشروطه و انقلاب اسلامي).

 

(1) كني، حاج ملا علي:

 

از علماي طراز اول و از مخالفان سرسخت ميرزا حسن خان سپهسالار وزير ناصرالدين شاه بود كه با مخارج گزاف، شاه را به سفرهاي اروپا وا ميداشت.ايشان به سال 1220 ه.ق در كن متولد و در 1306 ه.ق در تهران وفات يافتند، از تاّليفات وي ميتوان به الاستصحاب، تحقيق الدالائل في شرح تلخيص المسائل، القضاء و الشهادت، الطهارة و الصلوة اشاره كرد.

 

(2) بروجردي، آيت الّله حسين:

 

حاج آقا حسين بروجردي از سادات طباطبائي است كه نصب آنها بي واسطه به حضرت امام حسن مجتبي(ع) ميرسد.در ماه سفر سال1229 ه.ق در بروجرد متولد شد، براي تكميل معلومات به اصفهان رفت در 1318 ه.ق به نجف اشرف عزيمت نمود و در محضر آيت الّله خراساني به تحصيل علوم پرداخت.در1328 ه.ق به ايران مراجعت و مرجع تقليد عده زيادي از اهالي ايران گرديد.ايشان از سال 1363 ه.ق در قم ساكن شدند، ايشان از بانيان مسجد اعظم قم ميباشند، ايشان در فروردين ماه 1340 ه.ش وفات يافت.

 

(3) خوانساري، آيت الّله سيد تقي:

 

حاج سيد تقي خوانساري در 1305 ه.ش در خوانسار متولد شد، در همانجا به تحصيل علوم پرداخت، سپس عازم نجف اشرف گرديد، در جنگ جهاني اول در جبهه بين النهرين جنگيد ولي سرانجام بدست قواي متفقين اسير و به هند تبعيد گرديد، پس از رهايي از تبعيد و حبس به ايران برگشت و به ارك رفت، در 1340 ه.ق كه حوزه علميه قم بهمت آيت الّله حائري تاًسيس گرديد ايشان در آنجا به تدريس علوم الهي پرداخت و پس از فوت آيت الّله حائري رياست حوضه علميه قم را بعهده گرفت، ايشان در سال 1371 ه.ق وفات يافت.

 

(4) بهباني، سيد عبد الّله:

 

ايت الّله عبد الّله بهبهاني از روحانيون طراز اول تهران و رهبر بزگ آزاديخواهان در انقلاب مشروطه ايران بود.نخست رهبري مشروطه طلبان را بعهده داشت ولي براي سريعتر كردن روند انقلاب مشروطيت با روحاني مبارز ايت الّله سيد محمد طباطبائي متحد شدند. ايشان پس از پيروزي مشروطه در شب شنبه 24 تير ماه سال 1288 خورشيدي بوسيله چند نفر تروريست در خانه خود بشهادت رسيد. قاتل ايشان شخصي بنام رجب سرائي بود كه اين شخص نيز خود در جنگي كه در تبريز اتفاق افتاد بوسيله سربازان روسيه تزاري به قتل رسيد.

 

(5) طباطبائي، سيد محمد:

 

آيت الّله سيد محمد طباطبائي فرزند مرحوم سيد صادق طباطبائي از بزرگان مشروطيت و از آزاديخواهان و روحانيون معروف ايران است.در نهضت مشروطيت رهبري عده زيادي از آزاديخواهان را بعهده داشت.پس از مجاهدت هاي زياد به اتفاق آيت الّله بهبهاني انقلاب مشروطيت را بثمر رساندند.وي مردي دانشمند و فقيه و آشنا به اصول حكمت اسلامي بود.ايشان در 1339 ه.ق وفات يافت و مزار ايشان در حرم حضرت عبدالعظيم در شهر ري در مقبره خانوادگي وي ميباشد.

 

(6) مدرس، سيد حسن:

 

روحاني مبارز شهيد سيد حسن مدرس در 1278 ه.ق در قري سرابه كچو از توابع اردستان در خانواده اي روحاني چشم به جهان گشود.ابتدا براي تحصيلات ابتدائي به قمشه و سپس جهت ادامه تحصيلات به اصفهان رفت در1311 ه.ق براي ادامه تحصيلات عاليه علوم اسلامي عازم نجف اشرف گرديد.پس از بازگشت از نجف به تدريس فقه و اصول پرداخت.در 1328 ه.ق از طرف علما به مجلس شوراي ملي راه يافت.در دوره كودتاي رضا خان، مدرس كه از مخالفان حكومت زور و استبداد بود دستگير و به قزوين تبعيد گرديد و 3 ماه نيز در زندان بود.مدرس فردي بيباك و براي از بين بردن خفقان مصرانه تلاش ميكرد، با استيضاح ايشان بود كه كابينه مستوفي الممالك مجبور به استفا گرديد.مقاومتهاي پي در پي وي در مقابل زور و استبداد، رژيم را بر آن داشت تا اين روحاني وارسته و آزاديخواه را به يكي از روستاهاي مشهد مقدس تبعيد و زنداني شدن در 27 رمضان 1317 ه.ش به دستور رضا خان، ايادي وي اين مجاهد بزرگ را مسموم و سپس با عمامه خفه كردند.از سخنان ايشان است ( سياست ما عين ديانت ما و ديانت ما عين سياست ما است).امام خميني(ره) در در مورد اين روحاني بزرگ مقام مي فرمايد : تا تاريخ زنده است مدرس زنده است.

 

(7) مصدق، دكتر محمد:

 

وي فرزند وزير دفتر و از رجال سرشناس ايران است.در اسفند 1329 ه.ش و 1331 و 1332 نخست وزير بود، ملي شدن نفت ايران در 29 اسفند 1329 از اقدامات وي مي باشد، در جريان كودتاي 28 مرداد 1332 دستگير، ابتدا به 3 سال حبس محكوم وسپس به روستاي احمد آباد در نزديكي تهران(زادگاه وي) تبعيد و در همانجا نيز درگزشت.

 

(8)امام خميني،آيت الّله روح الّله الموسوي:

 

رهبر انقلاب اسلامي در 20 جمادي الثاني 1320 قمري مصادف با سالروز تولد بانوي بزرگوار اسلام حضرت فاطمه(س) در شهر خمين متولد شدند.دروس مقدماتي را در خمين آموخته و در 19 سالگي به اراك رفته و تحصيلات ديني را ادامه دادند،در 1340ه.ق به قم رفتند و در27 سالگي به درجه اجتهال نايل امدند.

بدنبال وقايع 15 خرداد42ه.ش در13آبان1343ه.ش به تركيه تبعيد شدند.سپس در نجف اشرف رهبري انقلاب را در تبعيد بعهده گرفته و پس از هجرت به پاريس در22بهمن 1357انقلاب را به پيروزي رساندند.امام خميني(ره) در ساعت22 و بيست دقيقه 13 خرداد 1368 دار فاني را وداع گفتند.ايشان كتب و نوشته هاي زيادي در مورد فقه و عرفان و فلسفه دارند، اشعار عارفانه ايشان نيز زبانزد خاص و عام ميباشد.

 

(9) باهنر،دكتر محمد جواد:

 

در 1312 در كرمان متولد شد،تحصيلات مقدماتي را در اين شهر اموخت،در20 سالگي به قم عزيمت كرد و دروس فقه را در محضر امام خميني(ره) به پايان رساند و در محضر آيت الّله بروجردي و طباطبايي تحصيل نمود، سپس دانشگاه الهيات و امور تربيتي را به پايان رساند. مدتي دستگير و در زندان قزل قلعه زنداني شد، در تاًليف كتب درسي آموزش و پرورش فعاليت داشته و سپس به مبارزه عليه رژيم ادامه داد، در مرداد 1360 در زمان رياست جمهوري شهيد رجايي به نخست وزيري برگزيده شد و در 8 شهريور همان سال در انفجار كاخ نخست وزيري به شهادت رسيد.

 

(10) حسيني بهشتي، آيت الّله سيد محمد:

 

در آبان ماه 1307 در اصفهان متولد شد، تا سال 1320 به تحصيل پرداخت ، در 1321 طلبه شد ، پس از آموختن ادبيات عرب و منطق و اصول براي ادامه تحصيل راهي قم شد و دروس فقه را در محضر امام خميني (ره) و محقق داماد و مرحوم آيت الّله بروجردي و طباطبائي آموخت، سپس وارد دانشگاه الهيات گرديد و زبان انگليسي را هم بخوبي فرا گرفت، سپس به هامبورگ رفت و در آنجا جمعيت اسلامي دانشجويان را رهبري كرد.در جريان انقلاب اسلامي از افراد فعال روحاني بشمار ميرفت، پست هاي حساسي را در شوراي انقلاب و ديوان عالي كشور بعهده گرفت و پليس قضائي را تاًسيس كرد.در 7 تير 1360 در فاجعه انفجار دفتر حزب جمهوري اسلامي شهيد شد.

 

(11) خامنه اي،آيت الّله سيد علي:

 

در سال 1318ه.ش در مشهد متولد شدند،از همان دوران نوجواني به لباس روحانيت ملبس شدند،از 4 سالگي به مكتب رفته و قرائت قران كريم را شروع كردند،از 12 سالگي به آموختن دروس ديني پرداختند،در سال1337 به قم رفته تا سال 43 ادامه تحصيل داده و سپس به مشهد مراجعت و مشغول تدريس شدند، از سال 1341 وارد مبارزه جدي با رژيم شدند،در دورا ن انقلاب خدمات و اقدامات ارزنده اي انجام داده و به فرمان امام به سمت امام جمعه تهران منصوب شدند، پس از شهادت مرحوم رجايي با راًي اكثريت امت به رياست جمهوري اسلامي ايران برگزيده شدند،ايشان پس از ارتحال امام خميني(ره) ، در در 15 خرداد 1368 با اكثريت قاطع نمايندگان مجلس خبرگان به مقام رهبري جمهوري اسلامي ايران برگزيده شدند.

 

(12) دستغيب، آيت الّله سيد عبدالحسين:

 

در شيراز متولد شد،پس از آموختن ادبيات و سطوح عازم نجف اشرف گرديد، پس از خاتمه تحصيلات و اخذ اجازه اجتهاد به شيراز مراجعت نمود، رياست حوزه علميه فارس و نمايندگي امام را در آن استان بعهده داشت،از شهيد دستغيب آثار زيادي باقي مانده است كه از ان جمله ميتوان به حقايقي از قرآن، معراج، معاد،گناهان كبيره و غيره اشاره كرد، اين روحاني مبارز بدنبال جريانات 15 خرداد 42 بازداشت شد و مدتي نيز در سال 57 در تهران زنداني بود.در 20 آذر 1360 هنگامي كه عازم محل برگزاري نماز جمعه بود شهيد گرديد.

 

(13) رجائي، محمد علي:

 

در قزوين متولد شد، در 14 سالگي به تهران امد،همزمان با ادامه تحصيلات به كار و فعاليت پرداخت، سپس وارد نيروي هوائي شد ولي بعلت فعاليت هاي مذهبي تصفيه گرديد، بعد به شغل معلمي روي آورد چندين بار دستگير و زنداني شد و همزمان با قيام مردم در سال 57 از زندان مرخص شد.پس از پيروزي انقلاب در پست وزارت آموزش و پرورش سپس در سمت نخست وزير انجام وظيفه كرد در مرداد ماه 1360 به عنوان دومين رئيس جمهور ايران اسلامي برگزيده شدو در 8 شهريور همان سال در انفجار دفتر نخست وزيري به شهادت رسيد.

 

(14) طالقاني، آيت الّله سيد محمود:

 

در دهستان گليرد از توابع طالقان بدنيا آمد، در قم به درجه اجتهاد نائل آمد،چندين بار دستگير و زنداني شد، در آبان ماه 57 با قيام مردم از زندان آزاد گرديد،در 5 مرداد 1358 اولين نماز جمعه را در دانشگاه تهران برگزار كرد،از ايشان اثار زيادي بجا مانده است از جمله پرتوي از قرآن ، در شهريور 1358 رحلت نمود.

 

(15) مدني، سيد اسد الّله( اولين شهيد محراب انقلاب اسلامي ايران ):

 

در آذر شهر از توابع تبريز به دنيا آمد، براي تحصيل علوم ديني عازم قم شد و در آنجا تحصيلات خود را به پايان رساند، سپس در حوزه علميه نجف بتدريس پرداخت. در 1349 به ايران آمد و بر اثر مبارزات زيادي كه كرد به كنگان تبعيد گرديد، پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي از همدان به مجلس خبرگان راه يافت.پس از شهادت آيت الّله قاضي طباطبائي به عنوان امام جمعه تبريز انتصاب گرديد، سرانجام در 21/6/60 در محراب عبادت در نماز جمعه بر اثر انفجار نارنجك به شهادت رسيد.

 

(16) مطهري،استاد حجت الاسلام مرتضي:

 

در فريمان مشهد متولد شد،ابتدا در حوضه علميه مشهد سپس در قم به تحصيل پرداخت، از آبان 1334 در دانشكده معقول و منقول به تدريس پرداخت.استاد احاطه كامل به حكمت، فلسفه و فقه و..... داشتند و اشارات و شفا بوعلي را در دوره دكتري تدريس ميكردند، در جريان 15 خرداد 42 دستگير و زنداني شد.در جريان انقلاب جزو اعضاي شوراي انقلاب بود، پس از پيروزي انقلاب نيز در شوراي انقلاب و تدريس و تحقيق متون علمي و ادبي به فعاليت ادامه داد. سرانجام در 12 ارديبهشت 1358 به دست گروه فرقان شهيد شد، از استاد مطهري متجاوز از 50 جلد كتاب بيادگار مانده است.

 

(17) مفتح، حجت الاسلام دكتر محمد:

 

در همدان بدنيا آمد، پس از تحصيلات ابتدائي و مقدماتي عازم قم شد و در حوضه علميه به تحصيل پرداخت، دوره علوم جديد را نيز گزراند و در رشته فلسفه به درجه دكتري نائل آمد. از سال 1348 در دانشگاه تهران به تدريس پرداخت، در سال 54 زنداني و سپس به زاهدان تبعيد شد.در نماز عيد فطر 57 در قيطريه از پيش كسوتان راه پيمايي مردم انقلابي بود و 2 ماه نيز در اين سال زنداني شد. در جريان انقلاب وپس از آن نقش هاي فعال و ارزنده اي بعهده داشت، اين استاد در 27/9/58 هنگام ورود به دانشكده بضرب گلوله شهيد شد.

 

(18) هاشمي رفسنجاني، حجت الاسلام اكبر:

 

در 1313 ه.ش در روستاي نوق از توابع رفسنجان بدنيا آمد.از 5 سالگي به مكتب رفت، در 1327 در قم بتحصيل علوم ديني پرداخت، در طول مبارزات روحانيت مبارز چندين بار دستگير و زنداني شد، در جريان انقلاب اسلامي و پيروزي آن نقش فعالي داشت.پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي مجلس شوراي اسلامي انتخاب و دو دوره  رياست مجلس را بعهده داشته اند.حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني در مرداد ماه 1368 با اكثريت قاطع آراء مردم به رياست جمهوري اسلامي ايران انتخاب گرديدند.

 

(19) هاشمي نژاد، حجت الاسلام سيد عبدالكريم:

 

در بهشهر متولد شد.علوم ديني را در مشهد و قم فرا گرفت، هنگام شروع مبارزات مردم ايران بعنوان فردي فعال از حوزه علميه مشهد در اين مبارزات نقش موًثري بعهده داشت، وي سالهاي زيادي از عمر خود را در تدريس و آموزش علوم اسلامي گزراند و مدتي نيز رياست حوزه علميه مشهد را بعهده داشت.در 8 مهر ماه 1360 هنگام خروج از حوضه علميه مشهد به شهادت رسيد.

 

( سلام و درود خداوند بر شهداي راه انقلاب و اسلام )