اين اسامي طبق حروف الفبا نوشته شده است :

1- ابا عبدالله ( ابو شهدا - حسين بن علي (ع) ) :

كنيه ابا عبدالله را رسول خدا (ص) از هنگام ولادت بر حضرت امام حسين نهادند .
امام حسين (ع) در سوم شعبان سال چهارم هجري در مدينه به دنيا آمد . رسول خدا (ص) نام اين فرزند زهرا (ع) را حسين نهاد . وي مورد علاقه شديد پيامبر (ص) بود و آن حضرت درباره او مي فرمايد : حسين مني و انا من حسين ...

وي در آغوش پيامبر بزرگ شد . هنگام رحلت رسول خدا ، شش ساله بود . در دوران پدرش علي بن ابي طالب (ع) نيز از موقعيت بالايي برخوردار بود ، علم ، بخشش ، بزرگواري ، فصاحت ، تواضع ، دستگيري از بينوايان ، عفو ، حلم و ... از صفات برجسته اين حجت الهي بود .

پس از شهادت پدرش امامت به امام حسن بن علي (ع) رسيد همچون سربازي مطيع رهبر و مولاي خويش و همراه برادر بود . پس از انعقاد پيمان صلح ميان امام مجتبي (ع) و معاويه ، با برادرش و بقيه اهل بيت (ع) به مدينه آمدند . با شهادت امام حسن مجتبي (ع) در سال 49 يا 50 هجري بار امامت به دوش سيد الشهدا قرار گرفت . با مرگ معاويه در سال 60 هجري يزيد به والي مدينه نوشت كه از امام حسين (ع) بيعت بگيرد . اما سيد الشهدا كه فساد يزيد و بي لياقتي او را مي دانست ، از بيعت امتناع كرد و براي نجات اسلام از سلطه يزيد كه به زوال و محو دين مي انجاميد ، راه مبارزه را پيش گرفت . از مدينه به مكه هجرت كرد و در پي نامه نگاري هاي كوفيان و شيعيان عراق با آن حضرت و دعوت براي آمدن به كوفه ، آن امام ابتدا مسلم بن عقيل را فرستاد و نامه هايي براي شيعيان كوفه و بصره نوشت و بادرسافت پاسخ كوفيان در بيعت شان با مسلم بن عقيل ، در روز هشتم ذيحجه سال 60 هجري از مكه به سوي عراق ، حركت كرد .

پيمان شكني كوفيان و شهادت مسلم بن عقيل اوضاع عراق نامطلوب ساخت و سيد الشهدا كه همراه خانواده ، فرزندان و ياران به سوي كوفه مي رفت ، پيش از رسيدن به كوفه در سرزمين كربلا در محاصره سپاه كوفه قرار گرفت . تسليم نيرو هاي يزيدي نشد و سرانجام در روز عاشورا در آن سرزمين مظلومانه و تشنه كام ، همراه فرزندان و اصحابش به شهادت رسيد . از آن پس ، كربلا كانون الهام و عاشورا سرچشمه قيام و آزادگي شد و كشته شدن وي ، سبب زنده شدن اسلام و بيدار شدن وجدان هاي خفته گرديد .

2- ابراهيم بن حصين ازدي :

از شهداي كربلا و اصحاب دلاور امام حسين (ع) بود ؛ از جمله كساني كه سيد الشهدا (ع) در لحظات تنهايي ، نام برخي از ياران را مي برده و صدا مي زده است : " و يا ابراهيم بن الحسين ... " . وي بعد از ظهر عاشورا در كنار امام حسين (ع) به شهادت رسيد .

3- ابوبكر حسن بن علي :

از شهداي كربلا ، فرزند امام حسن مجتبي (ع) . مادر او ام ولد بود . از مدينه همراه عمويش امام حسين (ع) به كربلا آمد و روز عاشورا پس از شهادت قاسم بن حسن ، خدمت سيد الشهدا آمد و اجازه ميدان طلبيد و به ميدان رفت و پس از نبردي دلاورانه به شهادت رسيد .

4- ابو ثمامه صائدي :

از ياران سيد الشهدا و شهيد نماز ، كه روز عاشورا به فيض شهادت رسيد . وي از چهره هاي سرشناس شيعه در كوفه و مردي آگاه و شجاع و اسلحه شناس بود . مسلم بن عقيل در ايام بيعت گرفتن از مردم براي نهضت حسيني ، او را مسؤول دريافت اموال و خريد اسلحه قرار داده بود . نامش عمربن عبدالله بود . پيش از شروع درگيري هاي كربلا خود را از كوفه به كربلا رساند و به امام پيوست .

روز عاشورا ، كه ياران امام به تدريج شهيد مي شدند و از تعدادشان كاسته ميشد و اين كاهش محسوس بود ابو ثمامه هنگام ظهر خدمت امام آمد و گفت جانم به فداي تو ! چنين مي بينم كه دشمنان به تو نزديك شده اند . به خدا قسم تو كشته نخواهي شد مگر اينكه من پيش از تو كشته شوم دوست دارم اين خداي خود را در حالي ملاقات كنم كه اين نماز كه وقتش نزديك است بخوانم . امام نگاهي به بالا افكند و فرمود : نماز را به ياد آوردي ، خدا تو را از نمازگزاران ذاكر قرار دهد . آري ، اينك اول وقت نماز است . مهلتي از سپاه دشمن خواستند . آنگاه ابو ثمامه و جمعي ديگر ، با امام حسين (ع) نماز جماعت خواندند . وي جزء آخرين سه نفري بود كه از ياران امام تا عصر عاشورا زنده مانده بودند . برخي گفته اند كه در اثر جراحت هاي بسيار بر زمين افتاد ، خويشانش او را به دوش كشيده و از ميدان به در بردند و مدتها بعد از دنيا رفت .

5- ابو عمرو نهشلي ( يا : خثعمي ) :

از شهداي كربلاست كه به قولي در حمله اول و به قولي در نبرد تن به تن شهيد شد . از شخصيت هاي كوفه و مردي متهجد و شب زنده دار بود .

6- اسلم تركي :

يكي از شهدا كربلا . وي غلام سيدالشهدا و ترك زبان بود ، تير انداز و كماندار و قاري قرآن و آشنا به عربي بود . وي دلاورانه جنگيد و بر زمين افتاد . امام به بالين او آمد و گريست و چهره بر چهره او نهاد . اسم چشم گشود و امام حسين (ع) را بر بالين خود ديد ، تبسمي كرد و جان داد .

7- امية بن سعد طائي :

از شهداي كربلا به شمار آمده كه خود را در كربلا به امام حسين (ع) رساند و روز عاشورا ، به نقلي در حمله اول شهيد شد .

8- انس بن حارث كاهلي :

از شهداي كربلاست . وي از اصحاب رسول خدا (ص) ، از طائفه بني كاهل از بني اسد بود . پيرمردي سالخورده ، از شيعيان كوفه بود كه موقعيتي والا داشت . شبانه خود را به كربلا رساند و روز عاشورا در ركاب امام حسين (ع) به شهادت رسيد .

9- بريربن خضير همداني :

از شهداي كربلاست . از اصحاب وفادار امام حسين (ع) و از انسان هاي شايسته و پرهيزگار كه زاهد ، قاري قرآن و معلم قرآن و از شجاعان بزرگوار كوفه ، از قبيله همدان بود . وي در سال 60 هجري از كوفه به مكه رفت و به امام حسين (ع) پيوست و همراه او به كوفه آمد . شب عاشورا نيز از كساني بود كه برخاست و در حمايت و جانبازي يزاي امام ، سخناني ايراد كرد . روز عشورا به ميدان رفت و خطاب به سپاه عمر سعد خطابه اي ايراد كرد و به نكوهش آنان پرداخت . برير ، پس از حر به ميدان رفت و جنگيد تا شهيد شد .

10- جابر بن حارث سلماني :

از شهداي كربلاست . وي از شخصيت هاي شيعه در كوفه بود . در نهضت مسلم بن عقيل هم شركت داشت و پس از شكست آن ، همراه گروهي به سوي حسين حركت كردند و پيش از رسيدن آن حضرت به كربلا ، به او پيوستند .

11- جابر بن حجاج تيمي :

از شهداي عاشورا در حمله نخست است . وي از سواركاران شجاع كوفه بود كه در كربلا از سپاه عمر سعد به سپاه حسين (ع) پيوست . در نهضت مسلم بن عقيل نيز از بيعت كنندگان با وي بود .

12- جبلة بن علي شيباني :

از شجاعان كوفه كه در كربلا در حمله اول روز عاشورا به شهادت رسيد . وي در صفين ، در ركاب اميرالمومنين (ع) حضور داشت و در قيام مسلم بن عقيل در كوفه همراه او بود . پس از شهادت مسلم نزد قبيله خود رفت و پنهان شد و انگاه كه امام حسين (ع) به كربلا آمد خود را به آن حضرت رساند و در ركابش جنگيد و شهيد شد .

13- جعفر بن عقيل بن ابي طالب :

فرزند عقيل و عمو زاده سيدالشهدا بود . روز عاشورا در ركاب امام حسين (ع) شهيد شد .

14- جعفر بن علي بن ابي طالب :

فرزند امير المومنين وبدار ابوالفضل العباس بود كه در كربلا شهيد شد . هنگام شهادت 19 سال داشت .

15- جنادة بن كعب انصاري :

از شهداي كربلاست . از مكه همراه امام حسين (ع) به كوفه آمد و در روز عاشورا در حمله اول به شهادت رسيد . پسرش ( عمر بن جناده ) هم در كربلا شهيد شد .

16- جندب بن حجير خولاني :

از شهداي كربلا در روز عاشور است . وي از چهره هاي بارز شيعه در كوفه و از ياران علي (ع) بود و قبل از رسيدن سپاه حر به كاروان امام حسين (ع) ، از كوفه بيرون آمد و به كاروان حسيني پيوسته بود . شهادتش را در حمله اول نوشته اند .

17- جون :

غلام سياه ابوذر غفاري كه در كربلا به شهادت رسيد . جون بن حوي پس از شهادت مولايش ابوذر به مدينه برگشت و در خدمت اهل بيت در آمد . در سفر كربلا ، از مدينه همراه امام تا مكه و از آنجا به كربلا آمد . چون به اسلحه سازي و اسلحه شناسي آشنا بود ، شب عاشورا هم در كربلا به كار اصلاح سلاحها اشتغال داشت . با آنكه سن او زياد بود ، ولي روز عاشورا از سيد الشهدا (ع) اذن ميدان طلبيد . امام او را رخصت داد و آزادش كرد . ولي او با اصرار مي خواست در روز هاي شادي و غم و راحتي و رنج از خاندان پيامبر جدا نشود . پس از نبرد وقتي بر زمين افتاد امام خود را بر بالين او رساند و چنين دعا كرد : خدايا ! رويش را سفيد و بويش را معطر كن و او را با نيكان محشور گردان .

18- حبيب بن مظاهر :

از شهداي والا قدر كربلا بود . در هر سه جنگ صفين ، نهروان و جمل ، در ركاب علي (ع) شركت داشت و در نهضت مسلم بن عقيل در كوفه ، از كساني بود كه در راه بيعت گرفتن براي مسلم بن عقيل ، كوشش فراوان مي كرد . نيز از سران شيعه در كوفه محسوب مي شد كه به حسين بن علي (ع) دعوت نامه نوشت . نزد امام حسين موقعيت والايي داشت . در كربلا نيز او را به عنوان فرمانده جناح چپ سپاه خويش تعيين كرد .

حبيب بن مظاهر ، روز عاشورا از اينكه با شهادتش به بهشت خواهد رفت ، خوشحال بود و با برير بن خضير مزاح مي كرد . شهادت او بر حسين (ع) بسيار سخت بود هنگام شهادتش 75 سال داشت . سر او نيز همراه سرهاي شهدا در كوفه گردانده شد .

19 - حجاج بن مسروق جعفي :

از شهداي گرانقدر سيد الشهدا (ع) . وي اهل كوفه و از ياران امير المومنين (ع) بود . وقتي خبر هجرت امام حسين (ع) را از مدينه به مكه شنيد خود را به آن حضرت رساند و همراه امام از آنجا به كربلا آمد . همواره ملازم سيد الشهدا بود و در پنج وقت ، اذان مي گفت . روز عاشورا به ميدان رفت و جنگيد و غرق خون خود نزد امام برگشت . پس از گفتگويي با سيدالشهدا بار ديگر به ميدان رفت و شهيد شد .

20- حر بن يزيد رياحي :

شهيد والاقدر عاشورا ، حر از خاندان هاي معروف عراق و از روساي كوفيان بود . به درخواست ابن زياد ، براي مبارزه با حسين (ع) فراخوانده شد و به سر كردگي هزار شوار برگزيده گشت . در منزل قصر بني مقاتل يا شراف ، راه را بر امام بست و مانع از حركت آن حضرت به سوي كوفه شد . كاروان حسيني را همراهي كرد تا به كربلا رسيدند و امام در آنجا فرود آمد . حر وقتي فهميد كار جنگيدن با حسين بن علي (ع) جدي است ، صبح روز عاشورا به بهانه آب دادن به اسب خويش ، از اردوگاه عمر سعد جدا شد به كاروان حسيني پيوست . توبه كنان كنار خيمه هاي امام آمد و اظهار پشيماني كرد ، سپس اذن ميدان طلبيد و پس از نبردي دليرانه به شهادت رسيد . حسين بن علي (ع) بر بالين حر حضور يافت و خطاب به آن شهيد فرمود : تو همون گونه كه مادرت نامت را حر گذاشته است ، حر و آزاده اي ، آزاد در دنيا و سعادتمند در آخرت !

21- حلاس بن عمر راسبي :

از شهداي كربلاست كه در حمله اول در روز عاشورا به شراف شهادت نائل شد .

22- حنظلة بن اسعد شبامي :

از شهداي كربلاست . حنظله از چهره هاي شيعي در كوفه و زبان آور شجاع و معلم قرآن بود . چون سيد الشهدا به كربلا رسيد ، وي به آن حضرت پيوست وي جزء شهدايي است كه تا اواخر زنده بود و از جان حسين بن علي (ع) در مقابل تير ها و نيزه هاي دشمن محافظت مي كرد و گاهي هم با سخنانش به سپاه كوفه هشدار ميداد و موعظه مي كرد .

23- زاهر ، مولي عمرو بن حمق :

از شهداي عاشوراست . وي را از شخصيت هاي كوفه و مردي سالخورده از قبيله كنده دانسته اند . غلام عمرو بن حمق خزاعي ( از ياران ويژه امير المومنين ) بود و در حركت هاي انقلابي عمرو بن حمق ( كه به دست معاويه شهيد شد ) همدوش و همراه او و تحت تعقيب معاويه بود . در سال 60 هجري به مكه آمد و به حسين (ع) پيوست و در حمله نخست روز عاشورا به شهادت رسيد .

24- زهير بن قين بجلي :

از شخصيت هاي برجسته كوفه بود كه در روز عاشورا ، افتخار يافت در ركاب حسين بن علي (ع) به شهادت برسد . وي در ميدان هاي جنگ ، دلاوري هاي بسياري نشان داده بود . در سال 60 هجري ( كه سيد الشهدا هم از مكه به قصد كوفه حركت كرده بود ) از سفر حج بر مي گشت و دوست نداشت كه با سيد الشهدا برخورد كند و هم منزل شود . اما در يكي از منزلگاها به ناچار با فرود آمدن كاروان حسيني همزمان شد . امام كسي را نزد او فرستاد . زهير نزد امام رفت . همسرش نيز همراه او آمد و به كاروان حسين (ع) پيوستند . شب عاشورا نيز ، از جمله كساني بود كه با نطقي پر شور ، مراتب اخلاص و حمايت جانبازي خويش را نسبت به امام ابراز كرد و گفت : اگر هزار بار هم كشته شوم ، و زنده گردم هرگز دست از ياري پسر پيغمبر برنخواهم داشت . روز عاشورا ، سيد الشهدا فرماندهي جناح راست خويش را در ميدان به زهير سپرد . ظهر عاشورا هم او و سعيد بن عبدالله جلوي امام ايستادند و سپر تيرها شدند تا امام نماز بخواند . پس از اتمام نماز به ميدان رفت و شجاعانه نبرد كرد و با شمشير از حسين (ع) دفاع كرد و جنگيد و كشته شد . امام به مالين او آمد و او را دعا كرد و كشندگانش را نفرين كرد .

25- سالم بن عمرو :

از شهداي كربلاست . وي غلامي از طايفه بني مدينه بود و در كوفه مي زيست و از شيعيان اهل بيت به شمار مي آمد سواركاري نامدار بود . در نهضت حضرت مسلم شركت داشت . پس از تنها ماندن مسلم بن عقيل او و جمعي ديگر از شيعيان دستگير شدند ، اما سالم از جنگ دشمن گريخت و پنهان شد . چون شنيد امام حسين (ع) به كربلا رسيده است ، خود را به آن حضرت رساند و روز عاشورا در حمله اول شهيد شد .

26- سعيد بن عبدالله حنفي :

از شهداي والاقدر كربلاست ، كه ايماني راسخ و شجاعتي فراوان داشت و هواداران سر سخت اهل بيت (ع) بود . شب عاشورا وقتي سيدالشهدا (ع) از افراد خواست كه از تاريكي شب استفاده كرده و متفرق شوند ، ياران برخواستند و هر يك سخناني گفتند . از جمله سعيد بن عبدالله ايستاد و گفت : نه به خدا قسم ، تو را وا نمي گذاريم . اگر بدانم كه كشته مي شوم و سپس زنده مي شوم ، آنگاه سوزانده مي شوم ، و هفتاد بار با من چنين مي كنند ، باز هم از تو جدا نمي شوم تا در راه تو فدا شوم . وي از انقلابيون پر شور كوفه به حساب مي آمد . در نهضت مسلم بن عقيل هم فعال بود و نامه مسلم را به مكه رساند و از مكه همراه امام به كوفه آمد تا روز عاشورا در مقابل امام حسين (ع) ايستاد تا آن حضرت نمازش را بخواند . او آنقدر تير خورد كه بر زمين افتاد و جان باخت .

27- سلمان بن مضارب بجلي :

از شهداي كربلاست . گفته شده وي پسر عموي زهير بن قين بوده و همراه او ، پيش از رسيدن به كربلا ، به سپاه حسين بن علي (ع) پيوست و عصر عاشورا شهيد شد .

28- سوار بن منعم :

از شهداي حادثه كربلاست . وي پس از رسيدن امام حسين (ع) به كربلا از كوفه آمد و به آن حضرت پيوست .

29- سويد بن عمرو خثعمي :

آخرين كشته كربلاست . وي پس از شهادت امام حسين (ع) شهيد شد . يكي از دو مردي بود كه همراه امام حسين بودند . او مجروحي افتاده در ميدان ، ميان زخميان بود و رمقي در بدن داشت و در آن حال ، چون شنيو كوفيان شادي كنان مي گويند حسين كشته شد ، به هوش آمد و با چاقو و شمشيري كه داشت با همان حالت به جنگ پرداخت و شهيد شد .

30- سيف بن حارث بن سريع جابري :

از شهداي جوان كربلاست . وي و پسر عمويش مالك بن عبدالله از كوفه آمده ، در كربلا به امام حسين (ع) پيوستند . روز عاشورا پس از شهادت حنظة بن قيس ، هنگامي كه دشمن به خيمه گاه امام حسين نزديك شده بود ، گريان خدمت امام آمدند و اذن ميدان طلبيدند . سپس هردو با هم به ميدان رفته ، جنگيدن تا شهيد شدند .

31- سيف بن مالك عبدي :

از شهداي كربلاست . از بصره به كوفه آمد و از آنجا به كاروان امام حسين (ع) پيوست ، سپس همراه او به كربلا آمد . عصر عاشورا در نبرد تن به تن به شهادت رسيد .

32- شوذب ، مولي شكر :

از شهداي كربلاست . وي غلام شاكر بن عبدالله همداني بود و از شيعيان برجسته و از بزرگترين انقلابيون حماسي و مخلص به شمار مي آمد كه در كربلا ، در كهنسالي به شهادت رسيد . از مكه همراه امام شد و به كربلا آمد . شهادت او بعد از ظهر عاشورا بود .

33- ضرغامة بن مالك :

از شهداي كربلاست . وي در كوفه ميزيست و از شيعيان امام و بيعت كنندگان با مسلم بن عقيل بود . چون مسلم شهيد شد ، همراه سپاه كوفه به كربلا آمد ، اما در آنجا به ياران سيد الشهدا (ع) پيوست و عصر عاشورا به شهادت رسيد .

34- عابس بن ابي شبيب شاكري :

از شهداي كربلاست . عابس از رجال برجسته شيعه و مردي دلير ، سخنور ، كوشا و تلاشگر ، شب زنده دار ، از طايفه بني شاكر بود . از كساني بود كه وقتي مسلم بن عقيل نامه امام حسين (ع) را براي اهل كوفه خواند ، به پا خواست و اعلام هواداري و حمايت كرد و پس از بعت كوفيان با مسلم بن عقيل بعنوان پيك ، نامه اي از سوي آنان به امام حسين (ع) در مكه رساند . دلاوري هاي او در كربلا مشهور است . رشادت هاي وي چنان بود كه سپاه كوفه از نبرد تن به تن با وي ناتوان بودند . به دستور عمر سعد ، از اطراف او را سنگباران كردند . او هم زره از تن بيرون آورد و كلاه خود از سر برداشت و لخت شد و با تيغ بر دشمن حمله كرد و يك تنه آنقدر جنگيد تا در قلب ميدان و محاصره دشمن به شهادت رسيد .

35- عامر بن حسان بن شريح طائي :

از اصحاب امام حسين (ع) بود كه از مكه همراه آن حضرت آمد و در كربلا در حمله اول به شهادت رسيد . وي از شجاعان معروف و شيعيان خالص بود . پدرش نيز در جنگ جمل و صفين ، در ركاب حضرت علي (ع) جنگيده بود .

36- عامر بن مسلم عبدي :

از شهداي كربلا بود . عامر اهل بصره بود ، همراه غلامش سالم از بصره به مكه آمد و به سيد الشهدا (ع) پيوست و از آنجا همراه امام تا كربلا آمد و روز عاشورا در حمله اول به شهادت رسيد .

37- عباس بن علي (ع) :

فرزند امير المومنين ، برادر سيد الشهدا ، فرمانده و پرچمدار سپاه امام حسين (ع) در روز عاشورا . مادرش فاطمه كلابيه بود كه بعدها به ام البنين شهرت يافت . علي (ع) پس از شهادت فاطمه زهرا با ام البنين ازدواج كرد . عباس و 3 پسر ديگر ثمره اين ازدواج بود . ولادتش را در 4 شعبان سال 26 هجري در مدينه نوشته اند و بزرگترين فرزند ام البنين بود . و اين چهار فرزند رسيد همه در كربلا در ركاب امام حسين (ع) به شهادت رسيدند.

آن حضرت ، قامتي رسيد ، چهره ايي زيبا و شجاعتي كم نظير داشت و به خاطر سيماي جذابش او را قمر بني هاشم مي گفتند . در حادثه كربلا ، سمت پرچمدار سپاه حسين (ع) و سقايي خيمه ها اطفال و اهل بيت امام حسين را داشت و در ركاب برادر غير از تهيه آب ، نگهباني خيمه ها و امور مربوط به آسايش و امنيت خاندان حسين (ع) نيز بر عهده او بود و تا زنده بود دودمان امامت ، آسايش و امنيت داشتند .

روز عاشورا سه برادر ديگر عباس پيش از او به شهادت رسيدند . مقتي علمدار كربلا از امام حسين (ع) اذن ميدان طلبيد حضرت از او خواست تا براي كودكان تشنه و خيمه هاي بي آب آب تهيه كند . ابوالفضل به فرات رفت و مشك آب را پر كرد و در بازگشت به خيمه ها كه فرات را در محاصره داشتند در گير شد و دست هايش قطع گرديد و به شهادت رسيد . عباس مظهر ايثار و وفاداري و گذشت بود .

وقتي به فرات وارد شد با اينكه تشنه بود ، اما به خاطر تشنگي برادرش آب نخورد . شهادت عباس براي امام حسين بسيار نا گوار و شكنند بود . پيكرش در كنار نهر علقمه ماند و سيد الشهدا به سوي خيمه آمد و شهادت او را به اهل بيت خبر داد . هنگام دفن شهداي كربلا نيز ، در همان محل دفن شد . از اين رو امروز حرم ابوالفضل (ع) با حرم سيد الشهدا فاصله دارد .

38- عبدالرحمن بن عبدالله ارحبي :

از شهداي كربلاست از همراهان مسلم بن عقيل در كوفه بود . مردي بود شجاع ، موجه و محترم و تابعي . در مكه همراه امام شد و به كربلا آمد . گفته اند در حمله نخست به شهادت رسيد .

39- عبدالرحمن بن عبد ربه انصاري خزرجي :

از شهداي كربلاست . وي از اصحاب رسول خدا (ص) بود و پس از رحلت آن حضرت نيز از كساني بود كه به امير المومنين اخلاص داشت و از آن حضرت قرآن آموخته بود . روز تاسوعا با برير شوخي مي كرد . وقتي گفتند الان چه وقت شوخي است ؟ گفت چرا خوشحال نباشم ؟ ميان ما و بهشت جز درگيري با اين كافران و شهادت فاصله اي نيست .

40 و 41- عبدالرحمن بن عروه غفاري و عبدالله بن عروه غفاري :

عبدالرحمن و برادرش عبدالله كه هر دو در كربلا شهيد شدند ، از اشراف و شجاعان كوفه بودند و به خاندان پيامبر عشق مي ورزيدند . اين دو برادر با هم از كوفه به كربلا آمده بودند . هر دو با هم روز عاشورا از سيدالشهدا اذن پيكار گرفتند و با هم به ميدان رفتند . در رفتن به ميدان نبرد از هم سبقت مي جستند . اين دو برادر با هم نيز به شهادت رسيدند .

42- عبدالرحمن بن عقيل بن ابي طالب :

از شهداي كربلا و اولاد عقيل است .

43- عبدالله بن حسن بن علي (ع) :

نوجوان 11 ساله ، فرزند امام حسن مجتبي (ع) كه در روز عاشورا ، وقتي ديد سيد الشهدا بر زمين افتاده ، براي دفاع از عموي به سوي ميدان شتافت و در دفاع از عموي مظلومش جنگيد و عده اي را كشت و به شهادت رسيد . برخي هم نقل كرده اند حرمله ، با شمشير ، دست او را كه در آغوش عمويش حسين قرار گرفته بود قطع نموده همانجا شهيدش كرد .

44 و 45 - عبدالله بن عقيل بن ابي طالب :

از شهداي بني هاشم در روز عاشورا . عقيل دو پسر داشت كه نام هر دو عبدالله بود ، يكي به نام اكبر ياد ميشد و ديگري به نام اصغر . هر دو در كربلا با امام حسين (ع) شهيد شدند .

46 - عبدالله بن علي بن ابي طالب (ع) :

از شهداي كربلاست وي فرزند امير المومنين و برادر عباس و مادرش ام البنين بود . هنگام شهادت 25 سال داشت .

47- عبدالله بن عمير كلبي :

جزء اولين شهدا ست كه از جبهه امام حسين به ميدان رفت . جواني دلاور از شيعيان كوفه بود . به كوفه آمده و در نزديكي بئرالعبد خانه اي گرفت و با همسرش به آنجا منتقل شد . وقتي ديد عمر سعد ، نيرو آماده و سازماندهي ميكند تا از نخيله به جنگ حسين بن علي (ع) در كربلا برند ، به خدا قسم شيفته جهاد با مشركان بودم . اميدوارم جنگ با اينان كه به نبرد فرزند پيامبر مي روند ، نزد خداوند كم ثواب تر از جهاد با مشركان نباشد . پيش همسر خود رفت و نيست خود را با او در ميان گذاشت ، شبانه هر دو از كوفه بيرون رفتند و شب هشتم محرم به ياران امام حسين در كربلا پيوستند . همسر او نيز از شهداي كربلا بود . پس از شهادت عبدالله همسرش خود را به بالين او رسانيد و خاك از چهره او مي زدود كه به دست شمر ، يكي از غلامانش به نام رستم با گرزي بر سر اورد و كنار شوهرش به شهادت رسيد .

48- عبدالله بن مسلم بن عقيل :

از شهداي بني هاشم در كربلا ، مادرش رقيه دختر علي عليه السلام بود . گفته اند در حالي كه دست بر پيشاني نهاده بود تيري آمد و دست و پيشاني را به هم دوخت . برخي او را هنگام شهادت 14 ساله دانسته اند .

49- عثمان بن علي بن ابي طالب (ع) :

يكي از شهداي كربلا . وي برادر عباس است كه مادرش ام البنين و پدرش اميرالمومنين است . در روز عاشورا مجروح شد و بر زمين افتاد و يكي از سپاه ابن سعد او را كشت . هنگام شهادت 21 سال داشت .

50- علي اصغر (ع) :

يكي از فرزندان امام حسين (ع) كه شير خوار بود از تشنگي روز عاشورا بي تاب شده بود . امام خطاب به دشمن فرمود : از ياران و فرزندانم كسي جز اين كودك نمانده است . نميبينيد كه چگونه از تشنگي بي تاب شده است ؟

در حال گفتگو بود كه تيري از كمان حرمله آمد و گوش تا گوش حلقوم علي اصغر را دريد امام حسين (ع) خون گلوي او را گرفت و به آسمان پاشيد . از اين كودك با عنوانها شيرخواره ، شش ماهه ، باب الحوائج ، طفل رضيع و ... ياد مي شود و قنداقه و گهواره از مفاهيمي است كه در ارتباط با او آورده مي شود .

51- علي اكبر (ع) :

فرزند بزرگ سيد الشهدا و شبيه پيامبر كه روز عاشورا فداي دين شد . مادر علي اكبر ليلا دختر ابي مره بود . در كربلا حدود 25 سال داشت . سن او را 18 سال و 20 هم گفته اند . او اولين شهيد روز عاشورا از بني هاشم بود . علي شباهت بسياري به پيامبر داشت ، هم در خلقت ، هم در اخلاق و هم در گفتار .

علي چندين بار به ميدان رفت و رزم هاي شجاعانه اي با انبوه سپاه دشمن نمود . پيكار سخت او را تشنه تر ساخت . به خيمه آمد . بي آنكه آبي بتواند بنوشد ، با همان تشنگي و جراحت دوباره به ميدان رفت و جنگيد تا به شهادت رسيد . علي اكبر ، نزديكترين شهيدي است كه با حسين (ع) دفن شده است . مدفن او پايين پاي ابا عبدالله الحسين (ع) قرار دارد و به اين خاطر ضريح امام ، شش گوشه دارد .

52- عمار بن حسان طائي :

از شهداي كربلاست . وي از شيعيان خالص و از شجاعان معروف بود . از مكه همراه امام به كربلا آمد و در پيش روي آن حضرت به شهادت رسيد .

53- عمرو بن جناده انصاري :

از شهداي نوجوان كربلا كه پدرش نيز در ركاب سيدالشهدا (ع) شهيد شد . اين نوجوان چون خواست به ميدان رود امام فرمود : پدر اين نوجوان كشته شد ؛ شايد مادرش راضي نباشد كه به ميدان رود . گفت مادرم دستور داده كه به ميدان روم و لباس جنگ بر من پوشانده است . او كه 9 ساله يا 11 ساله بود ، به ميدان رفت و رجز خواند و جنگيد تا كشته شد .

54- عمرو بن قرظه انصاري :

از شهداي كربلاست عمرو از كوفه آمد و در كربلا ، روز ششم محرم به سيد الشهدا پيوست . روز عاشورا جلوي امام حسين ايستاد و تير هاي دشمن را با سينه و پيشاني خود به جان مي خريد و اين گونه از جان امام محافظت مي كرد زخم هاي زيادي بر پيكرش نشست . به امام خطاب كرد كه اي پسر پيامبر ! آيا وفا كردم ؟ حضرت فرمود آري تو پيش از من به بهشت ميروي . از من به پيامبر سلام برسان و بگو كه من در پي تو مي آيم و ... افتاد و شهيد شد .

55- عون بن جعفر :

از شهداي كربلاست . پسر جعفر بن ابي طالب ( جعفر طيار ) . عون در زمان امام مجتبي و سپس امام حسين از ياوران آن دو امام بود . همراه همسرش در كربلا حضور داشت . روز عاشورا از سيدالشهدا (ع) اجازه گرفت و به ميدان رفت . نبردي دلاورانه كرد و به شهادت رسيد هنگام شهادت 56 ساله بود .

56- عون بن عبدالله بن جعفر :

پسر حضرت زينب (س) بود كه همراه برادر ديگرش محمد در روز عاشورا در نبرد تن به تن با سپاه كوفه به شهادت رسيد . عون و برادرش پس از حركت امام حسين از مدينه ، در پي كاروان راه افتادند و در منزگاه ذات عرق خدمت امام رسيدند .

57- عون بن علي بن ابي طالب (ع) :

از شهداي كربلاست اولين كسي بود كه پس از شهادت جمع زيادي ياران امام ، از جمع برادرانش داوطلب رفتن به ميدان شد . وقتي براي اذن گرفتن آمد ، برادرش امام حسين (ع) فرمود : آيا آماده مرگ شدي ؟ گفت چگونه آماده نشوم ، در حالي كه تو را تنها و بي ياور مي بينم !

امام دعايش كرد كه برو ، خداوند پاداش نيكت دهد . به ميدان رفت ، جنگيد و مجروح شد . از هر طرف بر سر او ريختند و او را شهيد كردند .

58- قاسط بن زهير تغلبي :

از شهداي حمله نخست در روز عاشورا . پيرمردي از طايفه بني تغلب بن وائل بود . او و برادرانش چون خبر آمدن حسين به كوفه را شنيدند ، شب عاشورا خود را مخفيانه به كوفه رساندند . هر سه برادر روز عاشورا به شهادت رسيدند .

59- قاسم بن حسن (ع) :


نوجوان شهيد عاشورا در ركاب سيد الشهدا (ع) فرزند گرامي امام حسن مجتبي (ع) . روز عاشورا سن او به حد بلوغ نرسيده بود . براي ميدان رفتن از امام خويش اجازه خواست . ابا عبدالله چون نگاه به او افكند ، وي را در آغوش كشيد و گريست ، آنگاه اجازه داد . قاسم خوش سيما بود . سوار بر اسب شد و عازم ميدان گشت . در جنگي دلاورانه به شهادت رسيد . هنگامي كه بر زمين مي افتاد عمويش ابا عبدالله (ع) خود را بر بالين او رساند ولي او در حال جان دادن بود . پيكر او را آورد و كنار شهداي اهل بيت قرار داد .

60- مالك بن عبدالله جابري :

از شهداي كربلاست ، وي و برادرش سيف بن حارث بن سريع ، در كربلا به حسين بن علي (ع) پيوستند و عصر عاشورا ، در لحظاتي كه سپاه كوفه به خيمه گاه امام حسين (ع) نزديك شده بودند ، اجازه ميدان گرفته ، جنگيدند و شهيد شدند .

61- مجمع بن عبدالله عائذي :

وي از شهداي كربلا در حمله اول است . در مسير كوفه در منزلگاه زباله به سيد الشهدا (ع) پيوست و در ركاب امام به كربلا آمد .

62- محمد بن عبدالله بن جعفر :

پسر حضرت زينت و عبدالله بن جعفر ، كه در روز عاشورا در ركاب سيد الشهدا (ع) به شهادت رسيد . او برادرش عون پس از خروج امام حسين (ع) از مكه ميان راه به او پيوستند و در كربلا در نبرد تن به تن با دشمن در محاصره قرار گرفتند و شهيد شدند .

63- مسعود بن حجاج :

از شهداي كربلا . وي و پسرش ( عبدالرحمان بن حجاج ) در حمله اول به شهادت رسيدند .

64- مسلم بن عوسجه اسدي :

اولين شهيد عاشورا كه در حمله نخست به شهادت رسيد . پير مردي بزرگوار از طائفه بني اسد و از چهره هاي درخشان كوفه و هواداران اهل بيت (ع) بود . در نهضت مسلم نقش دريافت پول از هواداران و تهيه سلاح براي نهضت را بر عهده داشت . در كربلا از ياران شجاع و فداكار امام بود . سپاه دشمن چون در نبرد تن به تن ياراي جنگيدن با او را نداشتند ، او را سنگباران كردند . چون مسلم به زمين افتاد ، رمقي در تن داشت كه حسين بن علي (ع) و حبيب بن مظاهر خود را به او رساندند .

65- مسلم بن كثير ازدي :

از شهداي كربلا در حادثه عاشورا ، از كساني بود كه به قصد حسين بن علي (ع) از كوفه بيرون آمد و نزديكي هاي كربلا به آن حضرت پيوست و روز عاشورا در حمله نخست به شهادت رسيد .

66- منجح ، مولي الحسين (ع) :

از شهداي كربلاست ، نامش منجح بن سهم و در زمان امام حسن مجتبي (ع) غلام آن حضرت بود . پس از وي غلام سيد الشهدا بود . منجح در روز عاشورا پس از نبردي دليرانه در ركاب مولايش به شهادت رسيد و از شهداي اوليه بود .

67- نافع بن هلال :

از شهداي كربلاست . نافع ، بزرگواري دلاور ، قاري قرآن ، كاتب و از حاملان حديث و از اصحاب اميرالمومنين (ع) بود و در سه جنگ جمل ، صفين و نهروان در ركاب آن حضرت بود . وي از شخصيت هاي بارز كوفه به شمار مي رفت و پيش از شهادت مسلم بن عقيل مخفيانه از كوفه بيرون آمده به استقبال امام شتافته بود ، سپس همراه امام حسين(ع) به كربلا آمد . در كربلا همراه عباس (ع) در آوردن آب به خيمه ها مشاركت داشت . از جمله كساني بود كه در سخنراني پر شوري وفاداري خويش را نسبت به سيد الشهدا ابراز داشت . نافع نام خود را روي تير هاي زهر آگين خود مي نوشت و همواره با آنها تير اندازي مي كرد . روز عاشورا وقتي تيرهايش تمام شد ، شمشير كشيد و بر سپاه كوفه تاخت ، كوفيان با سنگ و تير او را مورد ضربه هاي خود قرار دادند تا اينكه بازويش شكست او را محاصره كرده و زنده دستگير كردند شمر او را گرفته نزد عمر سعد برد . سپس به دست شمر به شهادت رسيد .

68- نعيم بن عجلان انصاري :

از شهداي كربلاست . نعيم از طايفه خزرج بود و دو برادرش از ياران حضرت علي (ع) و از مدافعان آن حضرت در جنگ صفين بودند . او از كوفه حركت كرد و در كربلا خود را به امام حسين (ع) رساند و در روز عاشورا در حمله نخست شهيد شد .

69 - وهب بن عبدالله كلبي :

از شهداي كربلاست ، مادر و همسرش نيز در كربلا بودند و به شهادت رسيدند . وهب كه اهل كوفه بود ، در كربلا در ركاب امام حسين (ع) حضور داشت . روز عاشورا پس از حر و برير به ميدان رفت . مادرش مشوق او در رفتن به ميدان بود . وقتي پس از مقداري جنگ ، نزد مادر برگشت كه : آيا راضي شدي ؟ گفت وقتي راضي ميشوم كه در ركاب امام حسين (ع) به شهادت برسي . دوباره رفت و جنگيد ، همسرش هم رفت و چوبي بر گرفت و به ميدان رفت . وهب آنقدر جنگيد تا شهيد شد .

70- هفهاف بن منهد راسبي :

از شهداي كربلاست . مردي دلير و تكسوار از شيعيان بصره و از ياران علي (ع) كه وقتي خبر حركت امام را به سوي كوفه شنيد از بصره به سوي كربلا حركت كرد . وقتي رسيد كه حادثه پايان يافته و با تيغ بر افراد سپاه عمر سعد حمله كرد . عده اي را كشت و خود به شهادت رسيد .

71- يزيدبن ثبيط ( ثبيت ) عبدي :

از شهداي كربلاست . وي ده پسر داشت . پس از دريافت نامه سيد الشهدا (ع) كه خطاب به اهل بصره نوشته بود همراه دو پسرش عبدالله و عبيدالله از بصره خارج آمدند و به علت بسته بودن راه ها با پيمودن بيراهه ها در مكه خود را به امام حسين (ع) رسانده ، به كاروان او پيوستند . روز عاشورا پسرانش در حمله اول و خودش در مبارزه تن به تن به شهادت رسيدند .

72- يزيد بن مغفل جعفي :

از شجاعان هنرمند و شاعر شيعه كه در كربلا به شهادت رسيد . وي در مكه به كاروان حسيني پيوست و با آن حضرت به كربلا آمد و روز عاشورا در پيكار تن به تن با كوفيان ، پس از كشتن عده اي زيادي به شهادت رسيد .